Słowo kryzys w języku chińskim ma dwa znaczenia, oznacza również szansę. Istnieje wiele firm, które w czasie kryzysu rosną, ponieważ dobrze czują rynek i już się do niego przygotowały. Czas spowolnienia gospodarczego oznacza, że trzeba przygotować się na nowe realia. Konkurencja się zaostrza i marże spadają, pracownicy są mniej zmotywowani, pensje są niższe, a często oczekuje się od nich wyników, takich jak w czasach prosperity. Nie da się osiągnąć sukcesu w sposób, który wcześniej był skuteczny. Poniżej odnajdziesz wiele inspirujących pomysłów na radzenie sobie z kryzysem.
Zarządzanie przyszłością – planowanie strategiczne i określanie ryzyka
Badania firmy PWC wśród polskich menedżerów pokazują, że działają oni pod presją spraw pilnych i gaszenia pożarów. Oznacza to, że nie nauczyliśmy się wiele od Stephena Coveya, nie stosujemy zbyt często w praktyce matrycy Eisenhowera, techniki planowania SMART, analizy SWOT, czy innych narzędzi pozwalających wydobywać potencjał z firmy i ludzi w nich pracujących. Podejście Petera Senge, autora Piątej dyscypliny, propagatora myślenia systemowego w biznesie i organizacji uczącej się, jest dalekie od naszej rzeczywistości. Zmień to w swojej firmie i opracuj strategię działania, przemyśl alternatywne drogi do osiągnięcia sukcesu, trudności z którymi należy się zmierzyć.
Jeśli kryzys już jest u Twoich bram zajrzyj tutaj:
Warto pomyśleć o przeprowadzeniu diagnozy organizacji, czyli tzw. przeglądu firmy, który ma na celu sprawdzenie na ile firma potrzebuje zmian i w jakim kierunku. Takiemu badaniu towarzyszy badanie opinii pracowników. Przegląd organizacji to pierwszy krok do zapobieganiu kryzysom w firmie. Zapobiegliwi ludzie robią regularne badania zdrowia, posiadacze samochodów robią cykliczne przeglądy, a księgowi bilans roczny. Robimy to bo jesteśmy zobowiązani przepisami, a czasem z własnej inicjatywy.
Przegląd organizacji i diagnoza sytuacji polega, między innymi, na rozmowie z pracownikami ze wszystkich obszarów organizacji od zarządu, przez szczeble managerów wyższego i niższego poziomu, a także z pracownikami liniowymi (a czasem nawet z klientami). Takie podejście umożliwia trójwymiarowe spojrzenie na organizację, dzięki czemu konsultant lub konsultanci rozpoznają niekorzystne wzorce panujące w organizacji, ale także, mocne strony na których można budować. W trakcie przeglądu analizuje się strukturę, zakresy obowiązków, poziomi świadomości pracowników, relacje między działami, czy sposób realizowania strategii firmy.
Zrób z nami przegląd firmy:
Przywództwo najlepszym lekarstwem na spowolnienie gospodarcze
W czasach spowolnienia bardzo dobrze sprawdza się przywództwo, czyli kierowanie firmą oparte o pozytywne emocje, jasną klarowną i zachęcającą wizję, popartą strategicznym planem i działaniami. Liderzy wywierają silny wpływ poprzez swoje własne nastawienie, optymizm, ale i otwartość na zmiany. Liderzy potrzebują jednak odpowiednich ludzi do realizacji wizji. Jest to ważne, ponieważ lider pozostawia więcej autonomii w działaniu, a nie każdy pracownik potrafi efektywnie funkcjonować w takiej sytuacji. Stawianie na właściwych ludzi to sztuka, którą każdy menedżer powinien rozwijać.
Zainspiruj innych – budowanie zaangażowania pracowników
Zapraszamy do lektury fragmentu książki Budowanie zaangażowania
Jeśli chcesz zainspirować ludzi, nie zaczynaj od rozdzielenia zadań, ale przedstaw atrakcyjną wizję przyszłości, może trudną, ale realną do zrealizowania, a jeszcze lepiej będzie, jeśli zaangażujesz ludzi do jej współtworzenia. Zarażaj pracowników entuzjazmem, ale unikaj pustych frazesów i sloganów nie popartych działaniami. Liczne doświadczenia pokazują, że jest to skuteczne: w fabrykach pracownicy wymyślają usprawnienia na linii produkcyjnej, w korporacjach zaprasza się menedżerów z całego świata, aby dzielili się wiedzą, doświadczeniami, ale wspólnie stawiali czoła problemom. Można zorganizować warsztaty future search (poszukiwanie przyszłości), w trakcie których około 80 osób z organizacji, z różnych jej szczebli, pracuje wspólnie, jak równy z równym, nad przyszłością firmy.
Przemyśl swoją strategię – działaj pro-aktywnie
Strategia dobra wczoraj, dzisiaj nie będzie efektywna. Mamy zbyt wiele zawirowań w gospodarce, zmian technologicznych, niestabilny rynek pracy. Nie zwalnia to nas z myślenia o przyszłości: horyzont planowania skraca się, ale przede wszystkim wymaga się elastyczności w podejściu do swoich planów. Analiza i refleksja nad rzeczywistością rynkową jest niezbędna dla długofalowego sukcesu. Przemyśl swoją strategię i oprzyj ją na nowych faktach. Nie powtarzaj wzorców, które prowadzą do tego, że nie mamy czasu na ostrzenie piły, tylko dlatego, że męczymy się starym, nienaostrzonym narzędziem.
Innowacyjność sprzymierzeńcem w walce z kryzysem
- Nie przywiązuj się do starych wzorców działania, to co dobre wczoraj, dziś może już być nieaktualne. Koncentrowanie się na tu i teraz jest dobre, ale krótkoterminowo. Jeśli chcesz osiągnąć efekt już dziś badaj czego będą oczekiwać w przyszłości. Śledź trendy w swojej branży lub wyznaczaj nowe.
- Jeśli opierasz swoją firmę na kilku kluczowych klientach, istnieje duże prawdopodobieństwo, że wraz z ich trudnościami, również popadniesz w tarapaty. Zadbaj o dywersyfikację portfela zamówień, jeśli tego nie zrobisz wcześniej, później może zabraknąć na to czasu.
- Sprawdź co może zagrażać Twojej firmie: brak kompetencji (sprzedażowych, rekrutacyjnych, zarządczych, innowacyjności), retencja pracowników, ograniczona dywersyfikacja klientów, przestarzały produkt, niż demograficzny (np. uczelnie), odkładanie zakupów (np. sprzedaż samochodów), nowe regulacje prawne (np. możliwość serwisowania nowych samochodów poza autoryzowanymi stacjami obsługi), zwiększona konkurencja (więcej trenerów biznesu na rynku ze względu na szkolenia z UE). Zagrożeń jest wiele, liczy się przeciwdziałanie i innowacyjne podejście.
Historia zmiany jak u Starbucksa
Ucz się od Starbucksa, który w czasie kryzysu w 2008 roku wprowadził więcej zmian, niż w czasie kilku lat prosperity. Wyprowadzono firmę z ekonomicznych tarapatów, przez zmianę strategii sprzedaży, powrót do założycielskich wartości, umocnienie przywództwa, inwestycje w infrastrukturę, szkolenia dla pracowników, ale i restrukturyzację zatrudnienia, zracjonalizowano politykę otwierania nowych lokali. Zadbano również o relacje z Klientami, wykorzystując do tego nowe media, w taki sposób, że Klienci sami wskazywali co należy zmienić w firmie, aby była dla nich atrakcyjna.
Ograniczaj koszty, ale rób to racjonalnie
Koszty w firmie, niezależnie, czy w czasach kryzysu, czy poza nim powinny być pod kontrolą. Jednakże bardziej niż kiedykolwiek, należy przyglądać się podpisanym umowom. W niektórych branżach, w ciągu kilku lat ceny spadają nawet o kilkaset procent, zatem nie podpisuj umów na zbyt długi czas i weryfikuj te które są już podpisane. Przykłady ograniczeń kosztów: muzyka bez opłat ZAIKS, zmiana operatora telefonii (negocjacje, tańsze telefony), obniżenie kosztów internetu, oprogramowanie open source, szkolenia w firmie lub najbliższej okolicy, a nie w hotelu, impreza integracyjna połączona z warsztatem strategicznego myślenia o rozwoju w nowej sytuacji rynkowej.
Zapoznaj się z naszą koncepcją doradztwa biznesowego:
Pierwsze cięcia kosztów w firmie dotykają marketingu i działów HR. Czy słusznie? Czasem może i tak, ale prawdę mówiąc, raczej należy zmieniać profil działań, ograniczać koszty, ale nie rezygnować z nich całkowicie.
Jeśli w dobie prosperity marketing i szkolenia były potrzebne do rozwoju biznesu, to w czasach spowolnienia będą jeszcze bardziej potrzebne. Oczywiście będziemy inwestować w inne działania marketingowe i trochę inne kompetencje pracowników (jak ograniczać koszty, jak aktywizować sprzedaż, jak wykorzystywać w pełni potencjał pracowników, jak pobudzać kreatywność, jak zwiększać efektywność osobistą).
Zwolnienia pracowników powinno być ostatecznością. Niestety, często od tego firmy zaczynają. Lepszym pomysłem jest czasowe ograniczenie wypłat dla wszystkich, niż zwalnianie ludzi, którzy wraz z sobą zabiorą know-how i doświadczenie. Odtworzenie kompetencji w firmie jest bardzo czasochłonne i pracochłonne.
Poszukuj nowych sposobów na utrzymanie stałych klientów
Pisząc ten artykuł właśnie otrzymałem sms od firmy odzieżowej z informacją o promocji. Wystarczyło zapytać przy kasie, aby uzyskać kontakt telefoniczny i budować relację z klientami. Jest to aktywne działanie, które może sprawić, że Klienci powrócą. Dodam, że często robię zakupy, ale informacje otrzymuję tylko od jednej firmy… Pomyśl jak możesz to zrobić w swojej firmie.
Jedna z restauracji sushi obniżyła na dwa miesiące ceny swojego menu o połowę. Zrobiła przy tym kampanię reklamową, i chyba się opłaciło, ponieważ trudno znaleźć w niej wolny stolik… czasem lepiej obniżyć marżę, aby zwiększyć obroty i przyciągnąć nowych klientów.
Docieraj do klienta szybciej (na wcześniejszym etapie podejmowania decyzji)
Jeśli sprzedajesz materiały budowlane, nie szukaj jedynie klientów, którzy już budują, ale docieraj do tych, którzy planują inwestycje, np. do architektów. Jeśli sprzedajesz samochody, nie czekaj na podjęcie decyzji zakupowych, ale ankietuj osoby decyzyjne w kontekście planów na zakup samochodów w przyszłości. Sprawdź jakie jest zastosowanie tej strategii w Twoim biznesie.
Najlepszą inwestycją firmy jest inwestycja w relacje z Klientami
Jakość obsługi Klienta to często zaniedbywany obszar, szczególnie wtedy, kiedy firma przyzwyczai się i uwierzy, że klienci będą korzystać z jej usług wiecznie. Niestety w praktyce wygląda to tak, że odpływ Klientów jest powolny, a czasem przeplata się ze uspakajającym sumienie wzrostem. Wtedy, kiedy cały czas udoskonala się „nowy – stary” produkt, a konkurencja już wprowadziła szereg innowacji, jak np. producent telefonów Nokia, który przegrał walkę na rynku smartphone, albo na rynku motoryzacyjnym marka Fiat, która w Polsce masowo traci Klientów, pomimo przystępnych cen, nie wprowadza nowych produktów.
Przygotuj ofertę, która będzie atrakcyjna na czas kryzysu dla Twoich klientów
Klienci myślą o oszczędnościach? Zaproponuj im oszczędnościową wersję usług. Informuj także, jak Twoja usługa pomoże obniżyć koszty funkcjonowania Klienta? Zwróć uwagę na rynek telefonów, tabletów, czy samochodów: wiele firm oferuje budżetowe wersje swoich produktów. Tworzy się nawet specjalne marki, które mają oferować wystarczającą jakość w przystępnej cenie. W Starbucksie jest kawa dnia, za 6,50 a obok kawa za 10 zł, Renault promuje markę Dacia, Skoda wprowadza model Rapid – samochód dla biznesu i rodziny w przystępnej cenie. Nawet Apple wprowadza mini tablet, a Samsung tańsze wersje flagowych produktów jak Galaxy Mini. W telefonii komórkowej standardem stały się abonamenty bez telefonu, ale i bez limitu rozmów.
Wykorzystuj potencjał pracowników – budowanie zaangażowania pracowników
Budowanie zaangażowania pracowników to fundament w czasach kryzysu. Firma i pracownicy jadą na tym samym „wózku”. Pracownicy są blisko czynności operacyjnych – wiedzą co można zrobić szybciej, wiedzą gdzie można zaoszczędzić. Ponad to, pracownicy mają często szereg pomysłów na marketing, aktywizację sprzedaży, które już realizują z sukcesem w części oddziałów firmy, podczas gdy inne o tym nie wiedzą. Dlatego ważne jest zbudowanie platformy do dzielenia się wiedzą, ale i poszukiwania nowych, kreatywnych rozwiązań, np. w trakcie burzy mózgów.
Coaching’owy styl zarządzania
To kolejna metoda wspierania rozwoju pracowników, tak w formie indywidualnej jak i grupowej. Coaching to sztuka wydobywania potencjału z ludzi. Dzięki coachingowi ludzie odkrywają nowe pomysły i strategie rozwoju, planują przyszłość, przekładając myśli w działania. Coaching pomaga w przechodzeniu przez zmiany w pracy, zespole, ale także w rozwiązywaniu trudności, konfliktów, usprawniania komunikacji w firmie.
Ogranicz ryzyko rotacji kluczowych pracowników
Pracownicy są cennym zasobem Twojej firmy. Zadbaj o to, aby Ci którzy w dużej mierze stanowią o jej sile, nie odeszli do konkurencji, tylko dlatego, że ktoś im zaproponował „trochę” lepsze warunki. Zatrzymywanie kluczowych pracowników w firmie powinno być wpisane jako jeden z elementów strategii.
Oznaki nadchodzącego kryzysu w organizacji
Patrząc z lotu ptaka na sytuację w firmie, jej działania, kluczowe projekty, wskaźniki które mierzy, można z dużą dozą prawdopodobieństwa przewidzieć, jakie firma będzie miała problemy w przyszłości… Codzienna rutyna, bagatelizowanie niepokojących symptomów funkcjonowania firmy, bazowanie na opiniach, a nie liczbach i faktach, powodują, że nad firmą zbierają się czarne chmury. Czytaj więcej na LinkedIn.
Jeśli kryzys już nadszedł zajrzyj tutaj:
Jak przygotować się na czas spowolnienia gospodarczego?
Na ten temat napisaliśmy obszerny artykuł obejmujące kwestię diagnozy sytuacji, optymalizacji kosztów, organizacji sprzedaży w firmie i budowania zaangażowania pracowników. Temat jest wielowątkowy więc, spojrzeliśmy na niego kompleksowo. Artykuł cały czas rozwijamy, więc możesz do niego wracać co jakiś czas.
Jak przygotować się na czas spowolnienia gospodarczego? cz.1
Rola wskaźników w zarządzaniu firmą i diagnozowaniu spowolnienia
Dashboard lubię porównywać do deski rozdzielczej w samochodzie. Na niej znajdują się kluczowe informacje dla każdego kierowcy, po to, aby mógł bezpiecznie dojechać do celu, nie niszcząc przy tym samochodu. Podobne wskaźniki w firmie pokazują nam, czy bezpiecznie dojdziemy do celu, który sobie wyznaczyliśmy. Artykuł o wskąźnikach w zarządzaniu znajdziesz poniżej: monitorowanie ich pomoże tobie uchronić firmę przed zagrożeniami.
O wskaźnikach i dashboardach w zarządzaniu
Zarządzanie zmianą w organizacji ograniczające potencjalne kryzysy
Zarządzanie zmianą w organizacji jest nierozłączną częścią każdej firmy, ale nie każdy jej pracownik chętnie na nią się godzi. Niektórzy płynną z prądem zmian, a dla innych zmiany są impulsem do działania i rozwoju. Pozostali obawiają się, próbują uniknąć, wręcz walczą ze zmianami. Niestety, według licznych statystyk sytuacje „zaprzeczenia zmianie” występują znacznie częściej. Ludzie zazwyczaj boją się nowości, w szczególności niepewnej przyszłości po zmianie. Przeczytaj artykuł o dobrym zarządzaniu zmianą:
Praktyczne wskazówki dla menedżerów w komunikowaniu nadchodzącej zmiany
Korzystanie z usług konsultingowych szczepionką na spowolnienie gospodarcze
Doradztwo biznesowe to kompleksowe działania rozwojowe wspierające zmianę w organizacji, które przyczynia się do osiągania lepszych wyników teraz i w przyszłości.
Doradztwo dla firm standardowo rozpoczynamy przeglądem i analizą całej organizacji. Efektem przeglądu są rekomendacje do rozwoju firmy jako całości lub jej części, np. call center, działu sprzedaży, produkcji, jakości itp. Przeczytaj artykuł o naszym podejściu do zarządzania.
Na czym polega doradztwo biznesowe dla firm
Badanie satysfakcji i zaangażowania w firmie probierzem przygotowania na kryzys
Badanie satysfakcji i zaangażowania pracowników można porównać do okresowych badań zdrowotnych, które każdy z nas powinien przeprowadzać, aby unikać potencjalnych chorób i zagrożeń. Podobnie w firmie, wyniki badania są wskaźnikiem nastawienia pracowników do pracodawcy, ich motywacji do pracy, oraz dobrym wskaźnikiem potencjalnej rotacji lub absencji w firmie. Zaangażowani pracownicy, co jest oczywiste, bardziej dbają o firmę i jej wyniki. Zgłaszają wiele ciekawych pomysłów na jej usprawnienie, traktując ją, jak niemal swoją. Ponadto, zaangażowani pracownicy mają możliwość realizowania swoich celów w pracy, a gdy perspektywa oczekiwań firmy i pracownika nakładają się na siebie, możemy mówić wtedy o sytuacji idealnej. Czytaj więcej na ten temat:
Badanie satysfakcji zaangażowania pracowników w firmie jaki ma cel
Budowanie kultury organizacyjnej wspierającej rozwój organizacji
Kultura organizacyjna może przyczynić się do rozkwitu organizacji lub być źródłem jej największych trudności. Z jednej strony może stać na drodze do efektywnego realizowania celów, a z drugiej przyczyniać się do rozpadu więzi wewnątrz i z klientami organizacji. Każdy kto zetknął się z mocno ukształtowaną kulturą, wie jak trudno ją zmieniać. Jak kształtować pożądaną kulturę organizacyjną, aby przyczyniała się do budowania pożądanego klimatu wewnątrz firmy? Tutaj przeczytasz więcej:
Maciej Sasin
trener, coach, konsultant rozwoju organizacji
Akademia Rozwoju Kompetencji
Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk za zgodą autora.
W celu zapoznania się z naszą ofertą, zapraszamy Państwa do kontaktu telefonicznego lub klikając na poniższy formularz zgłoszeniowy:
lub
